Moderne Evangelie

‘Ik ben een God in ‘t diepst van mijn gedachten’, dichtte Willem Kloos (1859 – 1938). Hij kon niet bevroeden dat de mens tegenwoordig al op allerlei terreinen zaken kan verrichten die in het verleden tot het exclusieve domein van het Hogere werden geacht.

Conceptie zonder seks bijvoorbeeld, zoals in een mythe uit het zoroastrisme, een religie die de profeet Zarathustra rond de twaalfde eeuw voor Christus stichtte en uit zou groeien tot de staatsreligie van Perzië. Volgens de legende werd het zaad van de profeet bewaard in het meer Kayânsê. Drie maagden zwommen, jaren na Zarathustra’s dood, in het meer en werden zwanger. Doet het u al aan het kerstverhaal denken, waarin de maagd Maria die al wel verloofd was met Jozef maar nog niet met hem samenwoonde, als door een wonder in verwachting raakte?

Beter goed gejat dan slecht verzonnen, moeten de evangelisten hebben gedacht.

Tegenwoordig draait de mens met IVF zijn hand niet meer om voor de Zoroastrische manier van bevruchten. Het met mensenhanden creëren van nieuw leven gaat tegenwoordig echter een heel stuk verder, waardoor we ons serieus moeten afvragen hoe heilig het leven voor ons eigenlijk is. Volgens een visiedocument van de KNAW (de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen), vorige maand uitgekomen, is een brede internationale discussie nodig over de toepassing van ‘genome editing’, het herschrijven van dna. Het is niet de vraag ‘óf we genome editing moeten gebruiken’, stelt de KNAW, ‘maar op welke manier en voor welke toepassingen we die inzetten.’.

Het herschrijven van genen kan steeds preciezer en steeds eerder. In een recente doorbraak, die luistert naar de naam Crispr-Cas, wordt het dna van organismen op zo’n vroeg moment in de ontwikkeling herschreven dat de modificaties overgaan op de nakomelingen van het organisme. Natuurlijke evolutie maakt plaats voor ontworpen biologie.

Veel mensen, ikzelf inclusief, zullen geen bezwaar hebben als je met zo’n technologie erfelijke bloedziekten voorkomt of er cellen mee wapent tegen kanker of agressieve virussen. Het ontwerpen van ideale kinderen ligt ethisch echter een stuk lastiger.

Als u rond de kerst zin hebt om op moderne wijze na te denken over de zin van het leven, raad ik een bezoek aan The Life Fair in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam aan. Misschien wilt u eicellen laten invriezen om op een handiger moment in het leven kinderen te krijgen. Ontwerper Hongjie Yang liet menselijk weefsel groeien op een driedimensionale drager om ons zo een toekomst met half natuurlijke, half ontworpen wezens voor te spiegelen.

Voor een profeet die een modern evangelie wil concipiëren is er tegenwoordig inspiratie genoeg.