Rudy van Belkom: Technologie en de Tweede Kamerverkiezingen

Op 17 maart mogen we weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Weet jij hoe jij kiest als het gaat om online privacy, fake news of digitale discriminatie? Hoe gaan politieke partijen eigenlijk om met de impact van technologie op onze economie, het onderwijs of de zorg? Technologie beïnvloedt ons allemaal. Toch komt in de StemWijzer niet één stelling over technologie aanbod. Hoog tijd voor verandering!

Technologie heeft steeds meer invloed op de manier waarop we leven, wonen en werken. We gebruiken bijna allemaal DigiD, werken door de coronacrisis steeds vaker vanuit huis en we bankieren en winkelen al jaren online. Zonder dat we het doorhebben worden we continue beïnvloed door technologie. Denk ook aan camera’s met gezichtsherkenning in de publieke ruimte en aan onderhuidse microchips die in de toekomst automatisch verschillende lichaamsfuncties kunnen meten. Toch wordt er tijdens verkiezingscampagnes nauwelijks aandacht besteed aan deze onderwerpen. Hoe willen politieke partijen bijvoorbeeld fake news bestrijden en online privacy bevorderen?

Technologie Kieswijzer

Om dit in kaart te brengen besloot ik om een speciale Technologie Kieswijzer te ontwikkelen. Dit bleek nog niet zo eenvoudig te zijn. In veel partijprogramma’s komt technologie nauwelijks aan bod. Begrippen als ‘cybersecurity’ en ‘de monopolie van Big Tech’ worden weliswaar genoemd, maar aan concrete plannen ontbreekt het nog vaak. Voor de inhoud heb ik daarom niet alleen gekeken naar partijprogramma’s, maar ook naar relevante en actuele onderzoeken, kamerbrieven en nieuwsartikelen.

De Technologie Kieswijzer helpt kiezers om zich te oriënteren op de technologie-onderwerpen in de Tweede Kamerverkiezingen. Opvallend genoeg zijn dat veel meer onderwerpen dan kiezers zich vaak realiseren. Een voorbeeld: bij nepnieuws wordt opzettelijk misleidende informatie verspreid om mensen te manipuleren. Hoe vind jij dat de negatieve impact ervan het best bestreden kan worden?

Technologie toegankelijker maken

In de kieswijzer beantwoord je zeventien vragen over de rol van technologie in de samenleving. Een traditionele stemhulp werkt vaak met stellingen, waarmee je het wel of niet eens bent. De Technologie Kieswijzer doet dat niet. Per vraag kies je uit vijf mogelijke oplossingen voor een probleem. Zo krijg je een genuanceerder beeld van jouw politieke voorkeur en heb je beter inzicht in hoe jij op 17 maart wilt stemmen. De vraag is dus niet óf we moeten investeren in online privacy, maar hoé we dat moeten doen. Het concept is zo ingericht dat je steeds één antwoordoptie moet aanvinken. De vraag is namelijk wat de béste oplossing is. Oftewel waar de prioriteit moet liggen. Dit sluit andere oplossingen dus niet uit, maar geeft wel aan waar de (politieke) focus moet liggen. Het doel daarbij is om te laten zien dat er nuances zijn in de praktijk.

De Technologie Kieswijzer is zo toegankelijk mogelijk gemaakt voor alle kiezers. Zo is er extra uitleg per vraag. Voor wie dat wil, zijn er linkjes naar achtergrondinformatie. Verder heeft de kieswijzer een voorleesfunctie, zodat de kieswijzer ook toegankelijk is voor de 2,5 miljoen mensen in Nederland die moeite hebben met lezen en schrijven.

Interessante inzichten

Het is inmiddels geen geheim meer dat er in de Tweede Kamer weinig kennis is over digitale zaken en ICT. Naast dat deze kieswijzer burgers moet helpen om zich beter te kunnen oriënteren op tech-gerelateerde onderwerpen, moet het politieke partijen aanzetten om zich hierover uit te spreken. De Technologie Kieswijzer laat heel mooi zien welke partijen er bijvoorbeeld achter een minister van Digitale Zaken staan of stemmen via DigiD mogelijk willen maken. Of hoe de gevestigde partijen zich verhouden tegenover de nieuwe opkomende partijen, etc.

Daarnaast is deze tech-kieswijzer een onderzoekstool. De data leert ons namelijk enorm veel over hoe Nederlanders denken over technologie en democratie. Doordat we geen gebruik maken van binaire stellingen (eens/oneens) kunnen we veel genuanceerdere uitspraken doen. In plaats van de vraag óf we meer moeten doen aan het bestrijden van bijvoorbeeld desinformatie, kunnen we zien hoé Nederlanders denken dat we dit het beste kunnen aanpakken. Dat biedt een unieke inkijk in de politieke smaak van Nederland.

De Technologie Kieswijzer (www.technologiekieswijzer.nl) is mogelijk gemaakt door Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) in samenwerking met Het Nieuwe Kiezen.

Ben je nieuwsgierig geworden naar Rudy van Belkom? Bekijk hier zijn sprekersprofiel!